Trà Việt Nam là một nét đẹp văn hóa truyền đời. Người Việt Nam thích uống trà, cũng đã sáng tạo ra những loại trà đặc sản của mình. Hãy cùng thaomocquy.com thưởng thức từng danh trà một nhé!
1. Trà sen ngàn búp Đồng Văn – Thức trà thanh tao đất Hà Nam
- Giá trung bình: 200.000vnđ/lạng
Thực ra nếu xét trà Việt Nam từ xưa thì trà sen ngàn búp đất Đồng Văn cũng khiến cho người ta gật gù mỗi khi nhắc về nó. Cả trấn Đồng Văn – Duy Tiên – Hà Nam hiện có khoảng chục hộ làm trà sen. Nhưng nổi tiếng và lâu đời nhất, có lẽ là hiệu trà Cụ Trưởng An. Ngày xưa, để ướp được một cân trà có thể cần đến 3.000 – 4.000 bông sen bách diệp. Tên gọi trà ngàn búp có lẽ đã ra đời trong giới trà Việt Nam như thế.
Trà sen Đồng Văn cần hai nguyên liệu chính là trà xanh và sen bách diệp. Trà được thu hái, chế biến tỉ mỉ từ những cây trà cổ thụ vùng Bản Liền – Lào Cai. Sen bách diệp trồng tại Đồng Văn chỉ lấy phần hạt gạo để ủ cùng trà. Nước trà pha ra có màu xanh – vàng nhạt, vị chát nhẹ của trà xanh và hương sen thơm thanh mát.
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Để mua được trực tiếp trà sen Đồng Văn, các bạn nên đến hoặc liên hệ trực tiếp gia đình cụ Trưởng An. Địa chỉ cửa hiệu tại 77 Nguyễn Văn Trỗi, Đồng Văn, Duy Tiên, Hà Nam. Hãy đến với nơi đây một lần để thưởng thức trà sen ngàn búp chính gốc nhé!
2. Trà xanh Thái Nguyên – Danh trà Việt Nam đất Bắc
- Giá bán trung bình: 50.000-100.000/lạng
Người Việt ta vốn chuộng trà xanh. Và trà xanh Thái Nguyên là một trong những đặc sản trà Việt Nam xứ Bắc Kỳ cực kỳ nổi tiếng. Những đồi chè xanh mướt tại Thái Nguyên từ lâu đã trở thành hình ảnh tiêu biểu của vùng. Đặc biệt chè được trồng tại vùng đồi thấp Tân Cương lại càng nổi tiếng.
Trà xanh Thái Nguyên được tuyển chọn từ lá và búp non của cây chè. Sau khi phơi và sao khô theo quy trình, người ta có được những lạng trà xanh như ý. Khi pha nước trà màu vàng hoặc xanh. Độ đậm nhạt, tùy theo độ đặc. Khi uống có vị chát nhẹ, giải khát tốt.
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Trà xanh Thái Nguyên được bán rộng rãi tại nhiều tỉnh phía Bắc. Hình thức đóng gói đa dạng từ 1 lạng đến 1kg, nhiều kiểu bao bì khác nhau. Bạn có thể mua tại các sàn thương mại điện tử (những người bán được đánh giá cao), tại các hiệu chè truyền thống hoặc đặt mua từ các hiệu chè lớn ở Thái Nguyên. Lưu ý giá bán và mùi vị của trà, không nhận hàng mốc hoặc vụn, có mùi lạ. Hãy tặng thầy cô, người lớn tuổi trong gia đình những lạng trà ngon để mọi người cùng thưởng thức nhé!
3. Trà nõn tôm Tân Cương – Trà xanh mùi thơm như cốm non
- Giá bán trung bình: 100.000-150.000đ/lạng
Trong các dòng trà xanh Thái Nguyên, trà nõn tôm Tân Cương được xếp vào hàng hảo hạng trong bảng xếp hạng trà Việt Nam. Khi đến kỳ thu hoạch, người ta chỉ thu hoạch búp. Búp trà phải đạt tiêu chuẩn 1 tôm 1 lá mới được chọn. Tức là búp gồm 1 đọt non mới nhú, và 1 lá non kề ngay bên dưới. Thời tiết khi thu hái phải đẹp, ánh nắng vừa phải để đảm bảo mùi vị.
Cánh trà nõn tôm so với những loại trà Việt Nam khác thường mỏng và xoăn. Nõn trà quấn chặt vào nhau, nhỏ hơn đầu tăm. Chính vì chỉ lấy phần nõn, chứa nhiều dinh dưỡng nhất nên trà sẽ đậm vị, uống được lâu hơn. Nước trà màu vàng xanh, vị chát đượm ban đầu và hậu vị ngọt sâu ở cổ. Hương thơm ngầy ngậy, thoang thoảng từa tựa mùi cốm.
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Trà nõn tôm nên mua tại Thái Nguyên để có mùi vị chính thống nhất. Nếu chưa có điều kiện lên tận nơi, bạn có thể tham khảo mua của các hãng như: Lộc Tân Cương, Hải Trà, Việt Cổ Trà… Đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức thứ trà búp tuyệt hảo này!
4. Trà Shan tuyết Tà Xùa – Đặc sản trà cổ thụ Sơn La
- Giá bán trung bình: 150.000-250.000/lạng
Nhắc đến thức trà Việt Nam “sạch” không thể thiếu trà Shan tuyết Tà Xùa. Những cây trà cổ thụ mang đến những lá trà đặc trưng, rất riêng cho các tỉnh miền núi phía Bắc. Nổi tiếng và được biết đến rộng rãi nhất tại các tỉnh này, có lẽ là trà Shan tuyết Tà Xùa. Nằm cao trên 2000m so với mực nước biển, khí hậu vùng Tà Xùa lạnh buốt và sương gió gần như quanh năm. Do khí hậu và địa hình cây sinh trưởng khắc nghiệt, trà Shan tuyết phát triển theo hướng organic, được xem như trà sạch.
Sở dĩ có tên như vậy, là do lá trà sau khi chế biến có màu ánh bạc. Sợi trà dài, cong, phủ lớp lông tơ đặc trưng. Nước trà Shan tuyết thường màu vàng nhạt. Vị ban đầu hơi chát, ngăm ngăm đắng, hậu vị ngọt trong họng. Trà Shan tuyết có tác dụng tốt cho tim mạch, tiêu hóa và hỗ trợ chăm sóc răng miệng.
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Trà Shan tuyết cổ thụ là đặc sản tại một số tỉnh miền núi phía Bắc. Các bạn có thể mua tại Mộc Châu, Sơn La hoặc trực tuyến của các thương hiệu như plantrip-tra, Lộc Tân Cương, L’angfarm…
5. Trà Ô Long Bảo Lộc – Giống trà vua được trồng tại Lâm Đồng
- Giá bán trung bình: 80.000-150.000đ/lạng
Trà Ô Long được mệnh danh là Vua của các loại trà. Có nhiều bạn sẽ biết đến trà Ô Long Đài Loan, Ô Long Trung Hoa danh tiếng khắp thế giới. Nhưng bạn có biết tại vùng đất Bảo Lộc – Lâm Đồng, chúng ta cũng có trà Ô Long – một trong những danh trà Việt Nam.
Ô Long Bảo Lộc còn được gọi là Ô Long Cao Sơn, do được trồng trên núi cao. Tại Bảo Lộc có 3 giống trà bao gồm: trà Ô Long thuần (nguyên bản), trà Ô Long Kim Tuyên và trà Ô Long Tứ Quý (xuất xứ từ Đài Loan, đã qua lai tạo). Đặc điểm chung của các giống này là trà được sao, ủ phù hợp nên cuộn lại thành viên nhỏ. Ô Long thuần có lá trà màu xanh, nước trà vàng đậm. Trà Kim Tuyên có hương sữa thơm nhẹ, viên trà xanh đậm và nước trà màu vàng. Nước trà Tứ Quý cũng có màu vàng hơi đậm. Vị trà ngọt nhưng chát nhẹ nơi đầu lưỡi.
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Một số thương hiệu trà Ô Long bạn có thể tham khảo tại Bảo Lộc là Phước Lạc, Vạn Thành, Tam Dương… Khi mua trà, bạn nên lưu ý giống trà và quy cách đóng gói để mua được như ý nhé.
6. Trà Trắng cổ thụ búp non Bản Liền – Niềm tự hào của Lào Cai
- Giá bán trung bình: 100.000-200.000đ/lạng
Trà Shan tuyết miền núi phía Bắc luôn là một trong những loại trà Việt Nam danh tiếng nhất. Đối với người dân Bản Liền, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, trà trắng ở đây là sản phẩm OCOP 5 sao đầu tiên của tỉnh. Người dân Lào Cai luôn tự hào về thứ lộc trời này, và từng bước đưa nó vươn ra thế giới.
Trà trắng Bản Liền được thu hái vào vụ xuân. Trời còn chưa sáng, người dân đã lên núi hái chè. Búp trà ngậm sương đêm được thu hái, đưa vào chế biến hoặc bán lại cho người thu mua. Ngoài những đồi chè cổ thụ, người dân Bản Liền còn mở dịch vụ du lịch sinh thái đồi chè và homestay.
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Nếu muốn mua trà Bản Liền chính gốc, bạn có thể liên hệ qua Hợp tác xã Chè hữu cơ Bản Liền nhé!
7. Trà Atiso Đà Lạt – Thần dược mát gan
- Giá trung bình: 100.000-250.000 gói tùy loại
Trà Atiso là đặc sản của Đà Lạt. Trong cây atiso có chứa silymarin và cynarin rất tốt cho gan, giải nhiệt, giải độc hiệu quả. Bởi vậy trà atiso vừa là thức uống giải khát, vừa là phương thuốc cho cơ thể. Nước trà màu nâu nhạt, vị hơi ngọt và mùi thơm đặc trưng rất hấp dẫn khi trời vào hạ.
Trên thị trường hiện nay có nhiều hình thái trà atiso. Bạn sẽ bắt gặp những túi trà túi lọc nhỏ gọn tiện lợi, trà tươi, trà khô và cao atiso. Trà túi lọc và trà khô được bán rộng rãi nhất, do gọn nhẹ, dễ chế biến và sử dụng. Khách du lịch đến Đà Lạt thường mua trà về làm quà.
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Mùa hè sắp đến rồi. Bạn nên chuẩn bị sẵn trà atiso túi lọc để giải khát và thanh nhiệt trong những chuyến đi chơi nhé!
8. Trà ướp hoa lài – Thú chơi của người Việt
- Giá trung bình: 90.000-150.000đ/lạng
Trà Việt Nam được coi như một thú chơi tao nhã khi kết hợp cùng hoa, trà ướp hoa lài vốn là trà xanh. Trà xanh được ưa chuộng rộng rãi kết hợp với hoa nhài thơm thanh khiết, tạo thành thứ đồ uống bình dị mà tao nhã. Thức trà này được ưa chuộng tại các nước Đông Nam Á. Ngoài cách ướp hoa, một số người còn có thể hãm nước uống chỉ từ bông hoa trà. Mùi thơm đặc trưng của trà hoa nhài khiến người thưởng trà vương vấn khôn nguôi.
Không chỉ đẹp và thơm, trà hoa nhài còn được truyền tai nhau những công dụng tốt. Ví dụ như giảm viêm và đau xương khớp nhờ khả năng kháng viêm của hoa nhài. Trà lài cũng có tác dụng cải thiện làn da, giảm stress, chống các vi khuẩn…
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Trà lài cũng giống trà atiso, được ưa chuộng và bày bán phổ biến. Bạn có thể dễ dàng mua trà lài từ đủ mọi thương hiệu trong các siêu thị, hàng tạp hóa và cửa hiệu chè. Các tỉnh phía Bắc dễ mua hơn miền Trung và miền Nam.
9. Trà Vàng cổ thụ Giằng Pằng Yên Bái – “Quân sơn ngân châm” của Việt Nam
- Giá trung bình: 100.000-200.000đ/lạng
Người ta thường nhắc đến Quân sơn ngân châm là danh trà của Trung Hoa. Nhưng bạn đã biết trà Việt Nam cũng có trà vàng hay chưa? Trà vàng của nước ta được trồng tại thôn Giằng Pằng, xã Sùng Đô, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái.
Những hộ gia đình dân tộc Mông chăm sóc và thu hoạch những búp trà cổ thụ trên độ cao 1.600m so với mặt nước biển. Trà được hái và chế biến hoàn toàn thủ công. Khác với nhiều loại trà khác, trà vàng ưa ánh sáng tự nhiên. Vì vậy chất lượng trà phụ thuộc nhiều thời tiết. Mùi vị đặc trưng của trà là mùi nắng, mùi mật ngọt và sự mộc mạc của núi rừng.
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Hiện tại địa chỉ bán trà vàng Giằng Pằng chưa nhiều. Nếu ở xa, bạn có thể cân nhắc mua tại plantrip-cha.com nhé.
10. Trà Sen Hồ Tây – Thượng cổ danh trà Việt Nam
- Giá trung bình: 500.000-600.000đ/lạng
Sen Hồ Tây là đặc sản, thắng cảnh nổi tiếng khắp Hà Thành. Và cùng với cảnh thì trà sen Hồ Tây cũng trở thành thượng cổ danh trà Việt Nam. Người Hà Nội xưa đã kết hợp sự tinh tế của mình vào thức trà xanh, và bông hoa sen. Trà sen Hồ Tây đã ra đời và truyền đời đến nay.
Khác với trà sen Đồng Văn, tỉnh Hà Nam ướp bằng phần gạo sen, trà sen Hồ Tây được ướp với cả bông sen mới hé. Gạo sen, nhụy sen được thu thập từ trước, đem đi sấy và ủ. Khi đủ thời gian, hai phần này trộn cùng trà và được cho vào bông hoa, bọc bên ngoài bằng lá sen. Trà phải ủ trong bông hoa ít nhất một đêm mới ngấm. Người mua đi xa thường mua theo lạng, theo cân. Nhưng người Hà Nội thường sẽ mua theo từng bông. Mỗi bông sen bọc trà là cả một cái thú rất riêng.
| Đặc điểm nổi bật | Điểm lưu ý |
|
|
Nếu đến Hà Nội, bạn hãy thưởng thức món đồ uống tinh tế này và mua về làm quà nhé. Hà Nội có nhiều hiệu chè nổi tiếng, bạn có thể mua ở bất cứ đâu. Nhưng dễ dàng nhất có lẽ là khu vực phường Quảng An, quận Tây Hồ.
Nghệ thuật thưởng trà Việt Nam bạn cần biết
Người Việt chúng ta sở hữu nghệ thuật thưởng trà của riêng mình. Không nghiêm cẩn như trà đạo Nhật Bản, cũng chẳng cầu kỳ như trà đạo Trung Hoa, nghệ thuật thưởng trà Việt Nam hướng về tinh tế và giản dị.
Phong cách thưởng trà của người Việt
Phong cách thưởng trà của người Việt được tóm tắt trong mấy chữ: “Nhất thủy, nhì trà, tam bôi, tứ bình, ngũ quần anh”. Khi pha trà, cha ông ta coi trọng nhất là nước. Nước tốt nhất là nước tinh khiết, có thể là nước mưa được hứng vào chum, vại chuyên dụng. Sau đó tới loại trà ngon. Sau khi chọn trà, nước thì người ta chọn tới ấm, chén để thưởng trà. Cuối cùng, trà ngon thì khổng thể thiếu “bạn hiền” cùng thưởng thức.
Thời gian thưởng trà
Các bậc tiền bối thời trước có thói quen pha trà lúc 4-5 giờ sáng. Đó là thời khắc âm dương giao hòa, đêm qua ngày tới rất thanh tĩnh. Ngày nay chúng ta thưởng trà sau bữa ăn, khi rảnh rỗi hoặc có khách quý đến chơi nhà. Nhịp sống hiện đại đã khiến văn hóa trà chuyển mình ít nhiều.
Hình thức uống trà
Như trên đã nói, “ngũ quần anh” là tiêu chí cuối cùng trong phong cách thưởng trà của người Việt. Ý muốn nói chúng ta uống trà cần có bạn cùng thưởng thức, chia sẻ. Dù vậy, việc đối ẩm (hai người cùng uống) hoặc độc ẩm (uống một mình) cũng không phải hiếm.
Các cách pha chế phổ biến
Ở nước ta, trà được dùng chủ yếu là trà xanh sao khô. Bình pha trà là bình chuyên hoặc bình tống. Chén trà thường là chén hột mít, chén mắt trâu.
Trước khi pha, người ta dùng nước sôi tráng ấm, tách. Nước đầu chỉ đổ sâm sấp trong ấm để “rửa trà”. Nước sau mới đổ gần đầy và ủ trong vài phút để trà ngấm. Khi ngâm trà, người pha cần tưới một lượt nước sôi lên nắp và thân ấm để giữ mùi vị trà, duy trì nhiệt độ của ấm.
Những lưu ý khi uống trà
- Mời trà từ người lớn tuổi nhất.
- Trà rót ra phải uống ngay khi còn nóng.
- Người uống cần thưởng trà bằng tất cả giác quan: tay cầm, mắt nhìn, mũi ngửi, tai nghe, lưỡi nếm.
- Khi rót trà, nếu có chén tống thì rót ra chén tống rồi mới sang các chén quân. Giả sử chỉ có các chén quân, thì rót lần lượt từng ít vào từng chén rồi vòng lại. Làm vậy sẽ đảm bảo trà trong các chén đều nhau, không bị quá đậm hoặc quá nhạt.
Trà Việt Nam có cái thú và nét đặc sắc riêng. Mỗi vùng lại cho ra đời thức trà mang đặc trưng riêng của con người, văn hóa bản địa. Thế giới hiện đại du nhập rất nhiều đồ uống khác nhau, nhưng trà và thưởng trà vẫn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của người Việt.
